دوره‌ های آموزشی نووا

آموزش بچ اسکریپت

با نوشتن یک فایل Bat ساعت ها کار ویندوزی را در یک لحظه به صورت خودکار انجام خواهید داد.

آشنایی با زبان Batch Script

با این سوال شروع کنیم: بچ اسکریپت چیست و یادگیری آن چه مزیتی دارد؟ بچ اسکریپت یک زبان برنامه نویسی میباشد که قواعد آن با برنامه ها و دستورات ویندوز شکل میگیرد. در واقع با استفاده از دستورات ویندوز میتوانید برنامه ای بنویسید که کارهای کامپیوتری شما را به صورت برنامه ریزی شده و خودکار انجام دهد.

چرا زبان بچ اسکریپت را یاد بگیریم؟

این سناریو را با دقت بخوانید: فرض کنید بیش از 50 هزار پوشه و 100 هزار فایل در دیسک ذخیره ساز خود دارید، این فایلها در پوشه ها و درایو های مختلفی قرار گرفته اند. شما نیاز دارید تا کلیه فایل های صوتی که حجم آنها بیش از 200 مگابایت میباشد را پیدا کرده و همه آنها را به یک پوشه مخصوص منتقل کنید.

اگر بخواهید این فرایند را به صورت دستی انجام دهید، یعنی به تک تک 50 هزار پوشه سر زده و فایلهای صوتی بالای 200 مگابایت را از آنها کات کرده و به پوشه مخصوص خود منتقل کنید، به طور تقریبی حداقل یک ماه زمان صرف میشود.

با یاد گیری زبان بچ اسکریپت انجام این فرایند یک ماه به کمتر از 10 دقیقه خواهد رسید، چراکه کار شما ایجاد برنامه است که همه پوشه های دیسک ذخیره ساز را بررسی کرده و کلیه فایلهای صوتی با معیار های مشخص شده (حجم بالای 200 مگابایت) را به پوشه مشخص شده منتقل کند.

این فقط چشمه از ویژگیهای بچ اسکریپت بود، اگر بچ اسکریپت را به درستی یاد بگیرید با آن هرچه که نیاز داشته باشید را خواهید ساخت. (البته در چهارچوب سیستم عامل ویندوز)

فصل اول: آموزش ساخت فایل bat

زبان بچ اسکریپت به شما اجازه میدهد تا با استفاده از دستورات cmd یک اسکریپت برای خود بسازید و کارهای که به صورت عادی باید برای هر کدام از آنها وقت بگذارید را یکجا و در یک فایل Batch به صورت خودکار انجام دهید. در واقع بچ اسکریپت به شما اجازه میدهد تا دستورات cmd را در یک فایل متنی وارد کرده و پس از اجرای آن فایل Batch دستورات پشت سر هم اجرا شوند. در آموزش ساخت فایل bat همراه با نووا بلاگ باشید.

آموزش ساخت فایل بت

فصل دوم: متغیر ها در بچ اسکریپت

متغیر یکی از اصلی ترین عناصر هر زبان برنامه نویسی میباشد. اگر از متغیر استفاده نشود، برنامه نویسی هم ممکن نخواهد بود. حال متغیر یا Variable چیست؟ به زبان ساده متغیر یک جعبه با یک نام مشخص است که با صدا زدن نام جعبه به محتوای درون آن دسترسی پیدا میکنیم. برنامه نویسان، زمانی از جعبه متغیر استفاده میکنند که محتوای درون آنرا ندانند. (در واقع محتوای درون جعبه قابل تغییر یا متغیر است)

متغیر ها در بچ اسکریپت

فصل سوم: شرطی سازی در بچ اسکریپت

با استفاده از ویژگی شرطی سازی در بچ اسکریپت میتوان یک برنامه یا دستور را طبق شرایط مشخص شده اجرا و یا متوقف نمود. مثلا برنامه ای بنویسید که اگر دستور X به درستی ایجاد نشد برنامه اول اجرا شود در غیر این صورت برنامه دوم اجرا شود. در واقع با شرطی سازی مشخص میکنید برنامه، دستور و یا کد مد نظر شما در چه شرایطی اجرا شود. برای شرطی سازی در بچ اسکریپت از دستور if استفاده میشود.

اجرای شرطی دستورات

فصل چهارم: کدهای برگشتی در بچ اسکریپت

در فصل قبل (شرطی سازی در بچ اسکریپت) اندکی با کدهای برگشتی یا همان Return Code ها آشنا شدید و فهمیدید هر دستور یا برنامه ای که در CMD یا Batch File اجرا میشود، یک کد برگشتی دارد و آن کد مشخص میکند که برنامه یا دستور اجرا شده به درستی عمل کرده یا با خطا مواجه شده است. در این فصل به صورت کامل در مورد کدهای برگشتی در بچ اسکریپت صحبت خواهیم نمود.

کدهای بازگشتی فایل بت

فصل پنجم: ورودی ها و خروجی های بچ اسکریپت

یکی از مهمترین مباحث بچ اسکریپت ورودی ها و خروجی ها (I/O) استاندارد است. به طور کلی سه نوع I/O در Batch Script وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته ام. در مقاله آشنایی با ورودی ها و خروجی های بچ اسکریپت همراه با نووا بلاگ باشید. ورودی های استاندارد یا Standard Input که به اختصار STDIN هم گفته میشود. هر آنچه که شما با کیبورد تایپ میکنید جزو STDIN محسوب میشود. یعنی وارد شده های شما توسط کیبورد.

آموزش ساخت فایل بت

فصل ششم: ایجاد حلقه در بچ اسکریپت

در زبان های نویسی، ایجاد حلقه (Loop) به برنامه نویس اجازه میدهد ساختاری ایجاد کند که در آن، تا زمانیکه شرایط مشخص شده فراهم نشد دستورالعمل های نوشته شده پشت سر هم اجرا شوند. همین موضوع در بچ اسکریپت هم صادق است شما میتوانید در بچ اسکریپت با استفاده از دستور for یک Loop ایجاد کنید و در آن مشخص کنید تا زمانیکه اتفاق تعیین شده رخ نداد دستورالعمل های درون حلقه به کار خود ادامه دهند.

ساخت loop در فایل بچ

فصل هفتم: علامت ها و کاراکتر ها در بچ اسکریپت

در زبان بچ اسکریپت هر علامت یا کاراکتر دارای یک کاربرد مشخص میباشد و نمیتوان از آنها به هر نحو استفاده نمود. برای آشنایی با انواع علامت ها و کاراکتر ها در بچ اسکریپت، کاراکتر Space در CMD و Batch File به عنوان یک حائل یا جدا کننده دیده میشود به همین خاطر نمیتوان نام های که در بین آنها از کاراکتر Space استفاده شده را به صورت مستقیم استفاده نمود.

کاربرد علامت ها کاراکتر ها در فایل بچ

فصل هشتم: اجرا و فراخوانی در بچ اسکریپت

در زبان بچ اسکریپت میتوان برای یک فایل بچ بخشهای متفاوت ایجاد نمود و با دستورات (دستور call و دستور goto) خط فرمان این بخش ها را اجرا و فراخوانی کرد. (مثل ایجاد فانکشن در زبان های برنامه نویسی) در این فصل با انواع روشهای اجرا و فراخوانی در بچ اسکریپت آشنا خواهید شد. اولین کاری که در هر فایل Batch باید انجام دهید بخش بندی نمودن آن است. مثلا فرض کنید یک فایل Bat دارید که برای چند هدف خاص ساخته شده، برای اینکه ساده تر فایل Batch خود را مدیریت کنید

فراخوانی در فایل بچ

فصل نهم: ایجاد رشته در بچ اسکریپت

در بچ اسکریپت رشته یا String به معنای کاراکتر های پشت سر هم است. مثلا کلمه Welcome یا کلمه Hello World هر دو یک String به حساب می آیند. برای ایجاد رشته باید از دستور set استفاده نمود. برای مثال به دستورات زیر برای ساخت یک String توجه کنید…

ساخت استرینگ در فایل بچ

فصل دهم: ایجاد آرایه در بچ اسکریپت

در زبان های برنامه نویسی آرایه (Array) به معنای مجموعه ای از عناصر است که شامل Value ها و یا Variable ها هستند و هر کدام از این عناصر توسط یک Array Index مشخص میشوند. در بچ اسکریپت هیچ دستوری برای ساخت آرایه وجود ندارد اما شما میتوانید با استفاده از دستورات SET و FOR یک محیط همانند محیط Array درست کنید.

ساخت آرایه در فایل بچ